ماهیت حقوقی تعهد به نفع ثالث ؛ تعهد مستقیم ناشی از قرارداد است به این معنا که قرارداد با ایجاب و قبول مشروط علیه و مشروط له منعقد می شود همان قرارداد پایه نامیده می‌شود.
ولی رابطه‌ی مستقیم بین مشروط علیه و ثالث ایجاد می کند که رضایت ثالث تنها در بقای آن موثر است به عبارت دیگر تعهد به نفع ثالث دارای ماهیت ویژه است که از حیث مبنا و منشاء عقد است ولی نسبت به ثالث شبیه ایقاع است .
قسمت اخیر ماده ۲۳۱ قانون مدنی تعهد به نفع شخص ثالث استثنایی بر اصل نسبی بودن قراردادهاست مثل بیمه عمر که ایجاد آن نیاز به قبول ندارد.